İntihal, kelime anlamı olarak aşırma demektir. İntihal, kişinin kendine ait olmayan bir bilgiyi, kendisine aitmiş gibi kullanarak başkasına sunmasıdır. Kısacası çalıntı içerik anlamına gelmektedir. İçerikler yalnızca metin şeklinde değil, aynı zamanda resim, grafik, video, ses kaydı, bilgisayar kodu, laboratuvar çalışmaları gibi farklı biçimlerde de olabilir.
İntihal yapmamak için, özellikle üniversite dönemlerinde akademik ilkeleri çok iyi öğrenmek gereklidir. İntihal bir nevi hırsızlıktır ve orijinal çalışmaları direkt olarak kopyala yapıştır şeklinde ortaya sunma sonucunda belirli cezalar verilebilmektedir. İntihal, özellikle üniversite döneminde tez yazım aşamasında çok dikkat edilen bir konudur ve tezin kopya olduğu görülürse, araştırmaya devam edilmeyebilir.
İntihal Türleri Nelerdir?
- Öz intihal ya da kendi kendine intihal (self-plagiarism):Kişinin kendisine ait olan daha önceden yayınlamış olduğu makaleyi, yeni bir makaleymiş gibi yayınlamasıdır. Kişinin kendisinin daha önceden yayınlamış olduğu makaleyi tekrar yayınlaması intihal olarak kabul edilmektedir.
- Otomatik intihal (auto-plagiarism): Otomatik intihal, başka bir yazarın yazılarının bazı bölümlerini kaynak göstermeden kendi yazısında kullanmasıdır.
- Global intihal (global plagiarism): Başka birine ait olan bir çalışmanın tamamını alarak kişinin kendi eseriymiş gibi yayınlamasıdır. Özellikle tezlerde ve ödevlerde yapılan bu akademik intihal, ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
- Kopyala yapıştır yöntemiyle intihal (copy&paste): Bu intihal türünde, direkt sanal ortam üzerinden yazılı olan bir eserin kopyala yapıştır yöntemiyle kişinin kendi çalışmasına geçirmesidir. Kopyalanan eserden birkaç kelime silinse bile cümle yapıları aynı olduğu için intihal olarak geçmektedir.
- Mozaik intihal (mosaic plagiarism): Farklı farklı kaynaklar üzerinden alınan parçaları birleştirerek yeni bir eser ortaya çıkartılan intihal türüdür. Direkt olarak kopyala yapıştır yapılan eserlerden biraz daha zor fark edilir fakat intihal programları birleştirilmiş olan paragrafları da bulabilmektedir.
- Yanlış alıntı yapmak suretiyle intihal (incorrect citation): Kişi, eserinde alıntı yaptığı yerleri mutlaka doğru bir şekilde belirtmelidir. Alıntı yaptığı yerler eksik ya da yanlış bir şekilde ifade edilirse bu da intihal olarak sayılmaktadır.
- Cümle ya da kelimeleri değiştirmek suretiyle intihal (paraphrasing plagiarism): Bir kişiye ait olan eseri, sanki kişinin kendi eseriymiş gibi cümleleri ya da kelimeleri değiştirerek tekrardan yazmasıdır. Özellikle makalede intihal yapan kişiler bu yöntemi kullanmaktadırlar.
İntihal Kapsamına Neler Girer?
- Farklı bir kişiye ait olan eserden ya da sözlü konuşmadan alınan cümleleri, alıntı olarak göstermemek intihal kapsamına girmektedir.
- Başka bir kişinin eserini, farklı kelimelerle yazarak kendi eseriymiş gibi sunmak intihal olarak sayılmaktadır.
- Görsel sunumları, verileri ya da sonuçları başka birisi hazırladığı halde kendisi hazırlamış gibi göstermek intihal sayılmaktadır.
- Başka bir kişinin yazdığı tez, proje, ödev sunumu gibi durumları direkt olarak kullanma intihal olarak geçmektedir.
- Eski çalışmaları, yeniymiş gibi sunmak intihaldir.
- Farklı bir dilde yazılan metinlerin bazı kısımlarını çevirerek kullanmak ve kendi fikriymiş gibi sunmak da intihal sayılmaktadır.
- Kopyala yapıştır yaparak internet üzerinden içerikleri alıp, kaynak göstermeden kişi kendisi hazırlamış gibi gösterirse intihal olarak sayılır.
İntihale Neler Girmez?
- Kişinin kendi düşünce ve fikirleri ile yazdığı eserler ya da hazırladığı görseller, intihal olarak sayılmamaktadır.
- Daha önceden yapılmış ve sunulmuş bir araştırmadan faydalanmak için, araştırmanın adını geçirmek intihal sayılmaz.
- Bir eser, tez ya da makale hazırlarken tamamen özgün kelimeler kullanılırsa intihale girmez.
- Alıntı yapılan bir eser varsa direkt kaynakçada o eseri belirtmek intihal olarak görülmez.
- Kişinin kendisinin yaptığı çalışmalar ile hazırlanmış olan gerçek veriler sunulduğunda, intihal sayılmamaktadır.
Tezde İntihal Olursa Ne Olur?
Tezde intihal, ciddi bir suç olarak görülmektedir. Dünyadaki bütün üniversitelerde intihal çok dikkat edilen bir konudur ve tezde intihal yapıldığı görülürse, notların düşürülmesi ya da üniversiteden uzaklaştırma cezasına kadar birçok cezası olabilmektedir. Kişinin siciline eklendiği taktirde akademik çevreye girememesi mümkündür.
Bazı durumlarda bilinçsiz bir şekilde de intihal yapılabilmektedir. Başka kişilerle aynı fikirleri yazmak ya da benzer şeyleri yazmak da intihal sayılabilmektedir. Farklı kişilerin yazdığı yazılardan ya da bir eserden esinlenerek yazı yazarken mutlaka bir kaynak gösterimi yapılmalıdır. Yapılmadığı taktirde intihal sayılmaktadır.
İntihal Suçu Ne Demek?
İntihal suçu, başkalarının fikrini, tezini, araştırmasını ya da projesini gibi eserlerin alıntısının yapılması ve kaynak göstermeden kendi çalışmalarında kullanma durumudur. İntihal ciddi bir suçtur, bazı durumlarda bilinçsiz bir şekilde yapılsa da cezai yaptırımları vardır.
Özellikle de akademik alanda yapılan araştırmada ya da tezde intihal suçu gerçekleştirmek akademik kariyeri ciddi şekilde sarsacak bir eylemdir. Sicile eklenen intihal suçu, kariyerinizi tamamen sonlandırabilir. Bundan dolayı, bir eserden alıntı yapılıyorsa bile mutlaka kaynak olarak belirtilmelidir. İntihal suçu işlememek ve intihal tespit için bize ulaşabilirsiniz.
Keşfedin: Turnitin Programı
Neden İntihal Yapmamalısınız?
İntihal yapmak Dünya çapında suç olarak görülen bir durumdur, hem etik olarak hem de ahlaki açıdan bakıldığında intihal yapılmaması gerekir. Bir eser ortaya çıkaran kişinin hem araştırmalarını, hem bilgilerini ve emeğini, hem de zamanını çalmak büyük bir suçtur ve yapılan intihaller cezalandırılmaktadır.
Özellikle de tez, makale, ve akademik araştırmalarda yapılan intihaller kişinin kariyer hayatını bitirebilmektedir. Para cezası hatta hapis cezasına kadar ilerleyebilen durumları da bulunmaktadır. Bundan dolayı ortaya bir eser çıkarılacağı zaman oldukça özgün olmasına dikkat edilmelidir, alıntılar yapılıyorsa da mutlaka nereden alıntılandığı belirtilmelidir.
